•  

           

           

           

          Program doradztwa zawodowego w klasach VII i VIII

          Szkoły Podstawowej nr 3

          im. Bohaterów Powstania Warszawskiego

          w Piastowie

          Rok szkolny: 2021/2022

          Szkolny doradca zawodowy: Monika Polesiak

           

          „Zrozumienie samego siebie jest początkiem mądrości”

          Krishnamurti

           

           

          Spis treści

          Wprowadzenie............................................................................................................................3

          Cele programu .......................................................................................................................... 3

          Metody wykorzystywane w zajęciach ..................................................................................... 4

          Opis zakładanych efektów kształcenia....................................................................................... 6

          Metody pomiaru osiągnięć ucznia............................................................................................. 7

          Tematy zajęć ............................................................................................................................. 7

          Ewaluacja programu.................................................................................................................. 8

          Akty prawne ...............................................................................................................................8

          Literatura dotycząca zagadnień związanych z doradztwem zawodowym …………………...10

          Informacje dotyczące rynku pracy …………………...………………………………………10

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

           

          Wprowadzenie

          Zgodnie z art. 292 ust. 1 Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe1 1 w roku szkolnym 2017/2018 zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego, o których mowa w art. 109 ust. 1 pkt 7 Ustawy – Prawo oświatowe, są realizowane w oparciu o program przygotowany przez nauczyciela realizującego te zajęcia i dopuszczony do użytku przez dyrektora szkoły, po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej.

          Zgodnie z ustawą program powinien zawierać treści dotyczące informacji o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy oraz możliwościach uzyskania kwalifikacji zgodnych z potrzebami rynku pracy i predyspozycjami zawodowymi – a zatem informacje edukacyjno-zawodowe, informacje dotyczące rynku pracy i informacje dotyczące samopoznania.

          Rodzaje informacji w programie doradztwa:

          • Informacje dotyczące samopoznania

          • Informacje edukacyjno- zawodowe

          • Informacje dotyczące rynku pracy

           

          Cele programu

          Celem doradztwa zawodowego w klasie 7 szkoły podstawowej jest przygotowanie uczniów do odpowiedzialnego planowania ścieżki swojej kariery i trafnego podejmowania decyzji dotyczących wyboru kierunku dalszej nauki przy wsparciu doradcy zawodowego.

          Cele ogólne programu:

          • poznawanie samego siebie;

          • analiza informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy;

          • poszerzanie własnych: wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych;

          • kształtowanie gotowości do wejścia na rynek pracy;

          • rozwijanie umiejętności uczenia się przez całe życie.

          W programie ujęte zostały również cele szczegółowe w poszczególnych obszarach2:

          W obszarze POZNANIE SIEBIE uczeń:

          • rozpoznaje swoje zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);

          • charakteryzuje wartości z uwzględnieniem wartości pracy;

          • określa aspiracje i potrzeby związane z własnym rozwojem i możliwe sposoby ich realizacji.

           

          W obszarze ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY uczeń:

          • wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody;

          • wskazuje drogi zdobycia wybranych zawodów; • uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;

          • konfrontuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy oraz oczekiwaniami pracodawców.

           

          W obszarze RYNEK EDUKACYJNY uczeń:

          • charakteryzuje strukturę systemu edukacji;

          • analizuje oferty szkolnictwa ponadpodstawowego i wyższego pod kątem możliwości dalszego kształcenia;

          • określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

           

          W obszarze PLANOWANIE WŁASNEGO ROZWOJU uczeń:

          • określa marzenia, cele i plany edukacyjno-zawodowe na bazie własnych zasobów;

          • planuje ścieżkę kariery, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów;

          • identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie kariery.

          Metody wykorzystywane w zajęciach

          W przygotowanych scenariuszach zajęć zaproponowano zastosowanie aktywnych metod nauczania. Pozwalają one uczniom na rozważanie, wyciąganie wniosków, rozwijanie kompetencji komunikacyjnych i współpracę w grupie. Popełnianie błędów oraz ich poprawianie w oparciu o szczegółową analizę stanowi istotną część procesu edukacyjnego. W celu uatrakcyjnienia zajęć, a także podniesienia energii grupy można wykorzystać elementy gamifikacji, np. przygotowanie quizu, który może stanowić np. element wprowadzający do zajęć lub utrwalający.

          Przydatne linki:

          • https://www.youtube.com/watch?v=0iGWb0vANeg – film instruktażowy pokazujący, jak przygotować quiz w programie Kahoot;

          • https://www.youtube.com/watch?v=RBs340oUf2w – film instruktażowy pokazujący, jak przygotować quiz w programie Kahoot;

          • https://www.mentimeter.com/how-to – instrukcja zakładania konta w programie Mentimeter

           

          Proponowane metody pracy:

          • ankieta,

          • autoprezentacja,

          • burza mózgów,

          • ćwiczenia grupowe,

          • debata „za i przeciw”,

          • dyskusja problemowa,

          • kolaż,

          • kwestionariusz,

          • lekcja odwrócona,

          • mini-wykład,

          • ocena pracy grupowej,

          • plakat,

          • rozwiązywanie problemów,

          • skojarzenia,

          • wirujące plakaty,

          • odwrócony cel

          MOGĘ – CHCĘ – POTRZEBA

          Program został przygotowany w oparciu o model „mogę – chcę – potrzeba”. Pierwsza grupa zajęć należących do kategorii „mogę” zawiera informacje o umiejętnościach, uzdolnieniach i talentach ucznia, druga część – zatytułowana „chcę” – daje wiedzę o pragnieniach, zainteresowaniach, planach i marzeniach młodzieży. Ostatnią składową programu stanowią zajęcia ukierunkowane na to, czego uczniom „potrzeba”, ich ramach przewidziane zostały ćwiczenia dotyczące rynku pracy, uwarunkowań społeczno-ekonomicznych, trendów w polityce zatrudnienia. Zakres treści w programie odpowiada potrzebom i możliwościom uczniów szkoły podstawowej. W proponowanych scenariuszach do tych zajęć dużo miejsca poświęcono pracy w grupie, gdyż jest to jedna z najbardziej poszukiwanych przez pracodawców kompetencji.

           

          Opis zakładanych efektów kształcenia

          W zakresie wiedzy uczeń:

          • posługuje się pojęciami związanymi z tematyką rynku pracy, kwalifikacji zawodowych;

          • identyfikuje swoje możliwości psychofizyczne i predyspozycje zawodowe;

          • wyjaśnia zależności pomiędzy zainteresowaniami a wyborem zawodu;

          • wymienia umiejętności niezbędne do prawidłowego funkcjonowania w różnych rolach zawodowych i społecznych

          W zakresie umiejętności uczeń:

          • rozwija swoje zainteresowania;

          • wykorzystuje wiedzę teoretyczną z zakresu doradztwa zawodowego, aby trafnie określić swe predyspozycje, zdolności, umiejętności;

          • samodzielnie lub z pomocą doradcy planuje dalszą ścieżkę rozwoju edukacyjno- -zawodowego.

          • W zakresie kompetencji społecznych uczeń:

          • skutecznie współpracuje z kolegami w zespole;

          • przyjmuje twórczą i refleksyjną postawę wobec przekonań oraz sposobu postępowania innych ludzi;

          • rozwiązuje konflikty powstające podczas pracy zespołowej.

           

          Metody pomiaru osiągnięć ucznia

          Do pomiaru osiągnięć uczniów wykorzystane zostaną:

          • pytania ewaluacyjne stawiane uczniom na zakończenie zajęć,

          • indywidualne portfolio ucznia zawierające wymierne efekty jego pracy gromadzone sukcesywnie przez cały okres realizacji programu.

           

          Tematy zajęć w klasie VII

          Jeden temat zajęć obejmuje jedną jednostkę lekcyjną, tj. 45 minut.

          1. Wszyscy jesteśmy zdolni!

          2. Praca w grupie jako przykład kompetencji kluczowej.

          3. Umiejętności a zawód.

          4. Moje umiejętności.

          5. Czym się interesuję?

          6. Jak zaplanować przyszłość edukacyjno-zawodową

          7. Moja przyszłość edukacyjno-zawodowa.

          8. Zawody w moim najbliższym otoczeniu.

          9. Od elektryka do kierownika.

          10. Kompetencje na rynku pracy.

          Tematy zajęć w klasie VIII

          1. Informacje w zasięgu ręki, czyli poznaję ofertę szkół ponadpodstawowych.

          2. Szkoła podstawowa i co dalej? Moja edukacyjna przygoda.

          3. Wybieram zawód czy szkołę?

          4. Rozpoznaję swoje aspiracje.

          5. Szkoły zawodowe – szkołami pozytywnego wyboru.

          6. Jak scharakteryzować współczesny rynek pracy?

          7. Nowe zawody na rynku pracy.

          8. Autoprezentacja, czyli sztuka przedstawiania siebie.

          9. Wolontariat wstępem do kariery.

          10. Kariera zawodowa. Co w trawie piszczy?

           

          Ewaluacja programu

          Proponowane techniki analizy jakościowej programu to:

          • analiza dokumentacji (dziennik – tematy zajęć),

          • analiza wytworów uczniów,

          • obserwacja poziomu zaangażowania i motywacji w zachowaniach uczniów,

          • rozmowa doradcza z uczniem.

          Akty prawne

          Zawierające zapisy dotyczące organizacji doradztwa zawodowego

          • Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz.U. 2016 poz. 1943 z późn. zm.),

          • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. 2017 poz. 59),

          • Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. 2017 poz. 60),

          • Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół z dnia 31 marca 2017r., (Dz.U. 2017, poz.03);

          • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2013 poz. 532).

          Dotyczące kształcenia zawodowego i klasyfikacji zawodów

          • Ustawa z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (Dz.U. 2016 poz. 64 z późn. zm.),

          • Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 31 marca 2017 r., (Dz.U. 2017, poz.860);

          • Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 13 marca 2017 r. ; (Dz.U. 2017, poz. 622);

          • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, 10 kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. 2017, poz. 356);

          • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz.U. 2012 poz. 184 z późn. zm.),

          • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. 2010 nr 244 poz. 1626 z późn. zm.),

          • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze ogólnym – poziomy 1–4 (Dz.U. 2016 poz. 520),

          • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 13 kwietnia 2016 r. w sprawie charakterystyk drugiego stopnia Polskiej Ramy Kwalifikacji typowych dla kwalifikacji o charakterze zawodowym – poziomy 1–8 (Dz.U. 2016 poz. 537),

          • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania Dz.U. 2014 poz. 1145 (z późn. zm.),

          • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 kwietnia 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie (Dz.U. 2015 poz. 673),

          • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2012 poz. 977 z późn. zm.).

          Inne

          • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz.U. 2014 poz. 909),

          • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. 2003 nr 6 poz. 69 z późn. zm.),

          • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. 2015 poz. 843 z późn. zm.)

           

          Literatura dotycząca zagadnień związanych z doradztwem zawodowym dostępna jest na stronach:

          http://www.eurodoradztwo.praca.gov.pl/en/publikacje/

          http://euroguidance.pl/ksiazki/

          http://doradztwo.ore.edu.pl/zasoby-pracy-uczniami-klas-7-8-szkoly-podstawowej-oraz-gimnazjum/

          https://www.metis.pl/poradnictwo/

          Narzędzia diagnostyczne i materiały metodyczne wspomagające proces rozpoznawania predyspozycji i zainteresowań zawodowych uczniów dostępne są na stronach: https://men.gov.pl/pl/ksztalcenie-zawodowe/projekty-systemowe-i-konkursowe

          http://doradztwo.ore.edu.pl/zasoby-pracy-uczniami-klas-7-8-szkoly-podstawowej-oraz-gimnazjum/

          https://zasobyip2.ore.edu.pl/pl/publications/search?projectDecisionNumber=POKL.03.04.

          03-00- 101%2F13-00&page=2&perPage=5&sort=id-desc

          http://cdzdm.pl/materialy-na-zajecia-i-nie-tylko/

           

          Informacje dotyczące rynku pracy dostępne są na stronach:

          Główny Urząd Statystyczny – portal informacyjny, przydatne będą zwłaszcza dane i opracowania zawarte w Obszarze tematycznym: Rynek Pracy: http://stat.gov.pl/

          Portal Publicznych Służb Zatrudnienia – przydatne będą zwłaszcza dane i opracowania zawarte w zakładce Rynek Pracy – Statystyki i Analizy, Rejestry i bazy zawierające m.in. Klasyfikację zawodów i specjalności oraz Publikacje zawierające Przewodnik po zawodach: http://psz.praca.gov.pl/

          Centralna baza ofert pracy MRPiPS: http://oferty.praca.gov.pl/ Barometr zawodów: https://barometrzawodow.pl/

           

           

          1 Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz.U. 2017 poz.60 ze zm.)

          2 Koncepcję obszarów celów szczegółowych zaczerpnięto z programów preorientacji i orientacji zawodowej oraz doradztwa zawodowego przygotowywanych w projekcie „Efektywne doradztwo edukacyjno-zawodowe dla dzieci, młodzieży i dorosłych”.