Aktualności

Ten dzień upłynął bardzo radośnie. Było dużo zabaw na boisku szkolnym oraz w klasie. Miłą niespodzianką były również lody o różnych smakach.

Wycieczka szlakiem baśni i legend po Warszawie

Klasy czwarte, jak co roku o tej porze, pojechały do stolicy, by powtórzyć i utrwalić swoją wiedzę w zakresie baśni i legend warszawskich.

Oprócz przekazywania treści omawianych lektur szkolnych na lekcjach języka polskiego przewodnik nie szczędził wiedzy z historii. Uczniowie z łatwością nawiązali kontakt z p. Jerzym Warchałowskim - przewodnikiem, potrafili odpowiadać na zadawane przez niego pytania, wykazali się cierpliwością i zostali nagrodzeni chwilą relaksu na placu zabaw przy ulicy Kamiennej Schodki, blisko ogrodów zamkowych.

To były zapewne niezapomniane chwile dla wszystkich dzieci, niektóre z nich nie znały tej starej części Warszawy...

Słowa jednej z dziewcząt oddały pełną opinię o Starówce - "Jaka Warszawa jest piękna".

Zapisy u nauczycieli wychowania fizycznego do środy włącznie 

We wtorek 14 czerwca zapraszamy rodziców na spotkanie dotyczące dzieci przyjętych do zerówki oraz pierwszej klasy. 

Spotkanie rodziców dzieci przyjętych do zerówki - godzina 17.00

Spotkanie rodziców dzieci przyjętych do pierwszej klasy - godzina 18.00

Dnia 25 maja dwie grupy z oddziałów przedszkolnych uczestniczyły w pięknym przedstawieniu zespołu Mazowsze. Dzieci mogły podziwiać również folklor innych regionów Polski.Wspaniałe występy tancerzy i tancerek zespołu w pięknych regionalnych strojach zachwyciły młodych widzów.

Obudź aktywność

Jak ważna jest aktywność fizyczna dla najmłodszych?

Jaki wpływ mają ekrany na rozwój ruchowy dziecka?

 Dlaczego zachęcanie do sportu jest takie istotne?

Dziecko uczy się przede wszystkim przez ruch.

Poznaje świat będąc aktywnym – tylko w ten sposób

może się w pełni i harmonijnie rozwijać.

Poniżej kilka inspiracji, które mogą  być ciekawą alternatywą na uśpienie ekranów i obudzenie aktywności 😊

Życzę dobrej zabawy.

EGZAMIN ÓSMOKLASISTY

W dniach trwania egzaminów tj. 24-26.05.2022r. Sekretariat szkoły będzie czynny od godziny 13:00

Dwudniowy wyjazd w lubelskie....

Wczesnym rankiem 11 maja udaliśmy się w zaplanowaną podróż do Lublina - jednego

z najstarszych miast w Polsce. Pani Julia, prowadząca nasz autokar, zapewniła nam bezpieczny

i komfortowy dojazd - w pierwszej kolejności do Wzgórza Zamkowego. Następnie dotarliśmy

z przewodnikiem do Wzgórza Staromiejskiego by zobaczyć i usłyszeć najciekawsze informacje

o przepięknych i cennych zabytkach Lublina.

Późnym popołudniem dotarliśmy do punktu noclegowego blisko kolejnego zabytkowego miasta wpisanego na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO – Zamościa.

Drugi dzień spędziliśmy również z przewodnikiem , który przekazał nam historię powstania tego miasta – twierdzy kanclerza wielkiego koronnego Jana Zamojskiego tzw. miasta idealnego.

Większość z nas postanowiła tutaj wrócić, by zgłębić tajemnice tego miejsca i dłużej pooddychać klimatem Zamościa.

W drodze powrotnej odwiedziliśmy pewną restaurację, a po wymarzonym posiłku dotarliśmy do mety, a tu już czekali na nas RODZICE!!!!

Uczestnicy wycieczki z klas: 7B, 7C, 6A

Obudź wyobraźnię

Wyobraźnia to wielki zasób – ułatwia rozwiązywanie problemów, analizowanie, szukanie przyczyn i przewidywanie skutków działań. Pozwala oderwać się od rzeczywistości w trudnych chwilach, pomaga w byciu twórczym i kreatywnym. A to są niezwykle ważne kompetencje dla dzieci.

Ale czym tak właściwie jest wyobraźnia?

Wyobraźnia to zdolność do wyobrażania sobie czegoś, do przewidywania, tworzenia różnych wyobrażeń np.“scenariuszy zdarzeń”. Wyobraźnia rozwija się do 3-4 roku życia. Dzięki niej pojawia się np. zabawa symboliczna, czyli zabawa “na niby”. Bez umiejętności wyobrażenia sobie, że patyk jest mieczem, a kamyk żabą trudno jest wkraczać w świat dziecięcej zabawy.

Co ma wpływ na rozwój wyobraźni?

Ogromny wpływ na rozwój wyobraźni u dziecka ma otoczenie, w którym dorasta. Przez otoczenie rozumiemy nie tylko miejsce, ale i ludzi z którymi przebywa, czy interakcje do których jest zapraszane. Większą skłonność do zabaw z wyobraźnią wykazują dzieci, które spędzają dużo czasu na wspólnych zabawach z rodzicami. I tu ważne jest co rodzice proponują, ponieważ wyobraźnie rozwija przede wszystkim:

Zabawa, która angażuje zmysły malucha (dotyk, słuch, wzrok, węch, smak)

Wzajemne opowiadanie różnych wymyślonych historii

Twórcze działanie plastyczne – bez instrukcji

Zabawa “na niby”

Czytanie książek

Nuda

Niewyręczanie w rozwiązywaniu problemów – np. dziecko chce malować farbami, a nie ma pędzelka: tu zamiast podsuwać rozwiązanie, warto zapytać: co możemy wymyśleć, żeby malować bez pędzla? Czy widzisz jakieś opcje? I cierpliwie poczekać na propozycje malucha, a jeżeli pomysł nie będzie możliwy do zrealizowania? Nie krytykujmy – tylko naprowadźmy delikatnie.

Warto też dodać, że wyobraźnia “lubi” pozytywny nastrój, otwartość, swobodę, popełnianie błędów i przestrzeń do zabawy, która umożliwia zrobienie CZEGOŚ z niczego. Nadmiar zabawek i technologii nie jest przyjacielem wyobraźni.

II edycja Gry Miejskiej

„Poznaj grając, graj poznając. Historia Piastowa w wydaniu plenerowym”

Szkoła Podstawowa nr 3 im. Bohaterów Powstania Warszawskiego tradycyjnie już,  bo od kilku lat jest organizatorem gier miejskich w Piastowie.

Kolejny raz podczas Dni Piastowa zabawa „Poznaj grając, graj poznając. Historia Piastowa          w wydaniu plenerowym” cieszyła się zainteresowaniem młodych ludzi- uczniów piastowskich szkół- z Trójki i Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Adama Mickiewicza oraz społeczności blisko związanych z w/w instytucjami.

Siedemdziesięciolecie uzyskania praw miejskich zobowiązało organizatora                       do nawiązania w temacie do najważniejszych wydarzeń zapisanych w historii naszego Miasta. W związku z tym zdecydowano o organizacji II edycji Gry.

Mimo, że zaproszono do udziału wszystkie piastowskie szkoły, to ostatecznie wystartowało tylko trzynaście reprezentacji w następujących kategoriach:

- szkoły (klasy siódme, ósme i ponadpodstawowe)

- rodzina.

Uczestnicy mieli w ośmiu punktach Piastowa zdobyć informacje dotyczące przeszłości naszej okolicy, udzielić odpowiedzi, uzyskać wpis wolontariuszy i dostarczyć teczkę z kartą zadań w określonym czasie.

Jury obradowało w składzie:

- Pani Agnieszka Leja- dyrektor Szkoły Podstawowej nr 3 im. Bohaterów Powstania Warszawskiego

- Urszula Zaorska- nauczycielka w/w szkoły (SP3)

- Monika Szuplewska- nauczycielka w/w szkoły (SP3)

- Franciszek Malczewski- nauczyciel Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi  im. A. Mickiewicza

- Sebastian Malczewski- nauczyciel w/w szkoły (LO)

A następnie ustaliło następujące wyniki:

- w kategorii szkoły:

I miejsce zajęli: Paweł Domański i Stanisław Rama ze Szkoły Podstawowej nr 3

II miejsce przypadło Natalii Polańskiej i Marcie Lewonowskiej z Liceum Ogólnokształcącego im. A. Mickiewicza

III miejsce- natomiast- Janowi Przybyłowskiemu, Patrykowi Zawiślakowi i Filipowi Piechocińskiemu ze SP3

- w kategorii rodzina:

I miejsce- Państwo Purcelewscy (Pani Sylwia z córkami- Zuzanną i Urszulą)

II miejsce- Państwo Dumałowie (Pan Sławomir z córką Zofią)

III miejsce- Państwo Majkowie (Pani Anna i Pan Rafał z córką Zuzanną)

Wszyscy uczestnicy Gry wykonywali zadania z najwyższą starannością. Serdeczne gratulacje należą się wszystkim!

Już teraz zapraszamy do udziału w kolejnej rywalizacji, być może - niebawem.

Poniżej plik z listrą konadydatów przyjętych do klasy I w roku szkolnym 2022/2023

                 Miasto Piastów                                                                                            

ZAPRASZAMY

na bezpłatne konsultacje

ze specjalistą psychoterapii uzależnień

    Od kiedy?                                           Gdzie?

    Od 05 maja 2022 r.                              w Świetlicy Środowiskowo-Integracyjnej

    w każdy czwartek,                                „Dom Jana Pawła II,

   w godz. 9:30-11:30                                ul. 11 Listopada 8, 05-820 Piastów

                                                                 (wejście od ul. Popiełuszki)

Informacje:

Jeżeli żyjesz w relacji z osobą uzależnioną od alkoholu i/lub innych substancji psychoaktywnych czy zachowań (hazardu, gier komputerowych, Internetu, pracy, zakupów) i z tego powodu:

• doświadczasz problemów emocjonalnych oraz nie wiesz, jak sobie z nimi poradzić,
• masz poczucie, że Twoje życie utknęło w jakimś martwym punkcie i potrzebujesz impulsu, aby ruszyć do przodu,
• przeżywasz wiele trudności, frustracji i przykrych sytuacji oraz masz wrażenie, że jesteś z tym sam/a,
• coraz częściej zastanawiasz się, gdzie znaleźć profesjonalną pomoc,

zapraszamy Cię na bezpłatne konsultacje ze specjalistą psychoterapii uzależnień, które rozpoczną się od dnia 05 maja 2022 r. i będą odbywały się w każdy czwartek w godzinach 9:30-11:30 w Świetlicy Środowiskowo-Integracyjnej „Dom Jana Pawła II (jeśli masz małe dziecko, możesz zabrać je ze sobą na spotkanie). Przyjdź! Czekamy na Ciebie!

Szczegóły pod nr telefonu:

(22) 770-52-15    

Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki i Przeciwdziałania Uzależnieniom Urzędu Miejskiego w Piastowiezaprasza na bezpłatne konsultacje ze specjalistą psychoterapii uzależnień.

JAK NADMIERNE PICIE WPŁYWA NA FUNKCJONOWANIE RODZINY

„Życie z osobą, która nadużywa alkoholu, jest bardzo trudne. Czasami zbyt trudne, aby radzić sobie z nim tak, jakbyśmy tego chcieli. W takich sytuacjach nic nie jest oczywiste i nic nie jest proste. Nie jest oczywiste, że np. mąż/żona odbierze po pracy dziecko z przedszkola, chociaż się do tego zobowiązał/a. Nie jest oczywiste, że wróci o zapowiadanej i uzgod­nionej wcześniej porze. Nie jest oczywiste, że na wspólnej uroczysto­ści rodzinnej nie przyniesie rodzinie wstydu swoim zachowaniem itp. A nie jest to proste, ponieważ słychać wokół rady: zostaw go, przestań go kontrolować, wyprowadź się itp. Wszystkie te rozwiązania wydają się odległe, niedorzeczne i jeszcze bardzie pogłębiają poczucie osa­motnienia i bezradności. Dla nikogo nie jest obojętna sytuacja, w któ­rej doświadcza deprywacji potrzeb, dodatkowych obciążeń, ciągle na nowo wybuchających konfliktów, realnych zagrożeń dla zdrowia i życia, frustracji i niejednokrotnie agresji i przemocy. Na domiar złego takie zdarzenia nie są sporadyczne, mają najczęściej charakter długotrwały i chroniczny, przez co osłabiają mechanizmy radzenia sobie wypracowa­ne przez bliskich osobom pijącym oraz przez całą rodzinę i uniemożli­wiają im wyjście z trudnej sytuacji. Picie bliskiej osoby zmienia wszystko i wymaga jakiejś formy reakcji i przystosowania się.

Próbując się ratować przed negatywnymi skutkami picia osób uzależ­nionych, ich bliscy decydują się na bardzo różne reakcje i zachowania. Nikt w takiej sytuacji nie pozostaje bezczynny, to normalny i zdrowy odruch. Jednak u niektórych członków rodzin częściej pojawia się i dominuje pytanie o to, jak pomóc bliskiej osobie z problemem alkoholowym, niż pytanie o to, jak chronić siebie i dzieci przed skutkami jej uzależnienia. Dlatego też niektórzy decydują się na dwa rodzaje reagowania: kontrolę i nadopiekuńczość, które prowadzą do objęcia osoby uzależnionej „parasolem ochronnym”. Kontrolowanie oraz angażowanie innych członków rodziny, w tym także dzieci, może przybierać różne formy: pilnowania osoby pijącej podczas wspólnych wyjść i uroczystości, aby nie piła wcale lub piła mało; sprawdzania, czy wróciła do domu pod wpływem alkoholu lub gdzie była; nakła­niania, aby jeśli już musi, piła w domu; kontrolowania jej środków finansowych i innych. Niestety wiele z tych reakcji przynosi jedynie krótkoterminowe efekty poprawy i nie ma wpływu na zaprzestanie picia przez osobę uzależnioną. Wzmaga to niejednokrotnie postawę koncentracji na rzeczach, często drobnych, które poddają się kontroli: dbałość o wygląd, o dom, o dzieci – po to, aby zachować obraz stabilnej i dobrze funkcjonującej rodziny. Zachowania nadopiekuńcze polegają na stopniowym przejmowaniu obowiązków drugiej osoby z jednocze­snym chronieniem jej przed doświadczaniem szkód będących wynikiem picia. Należą do nich przykładowo: ukrywanie konsekwencji picia przed dziećmi, najbliższą rodziną, kolegami z pracy, znajomymi; telefony do pracy, by usprawiedliwić nieobecność męża/żony, tłumaczenie: „nie będzie chodził/a brudny/a, bo co powiedzą sąsiedzi”; „nie mogę mu/jej nie dać jeść, bo to mój mąż/moja żona” i inne.

Wszystkie te zachowania mają niestety destrukcyjny wpływ na funkcjo­nowanie członków rodziny i osłabiają ich wzajemne emocjonalne więzi lub budzą rodzaj chorobliwej zależności i poczucia odpowiedzialności za wszystko i za wszystkich.

Warto w takich sytuacjach zwrócić się do ludzi, którzy przeżywali podobne trudności. Wiele z tych osób uczestniczy w spotkaniach grup samopomocowych Al-Anon”[1]. W Piastowie, spotkania tej grupy odbywają się w każdy czwartek o godz. 18:00 w  Domu Parafialnym przy ul.  al. Krakowska 17 (wejście schodami metalowymi od ul. Powstańców Warszawy, I piętro).

War­to także rozważyć skorzystanie w naszym mieście z bezpłatnej konsultacji specjalisty psychoterapii uzależ­nień (szczegóły na plakacie).

[1] Informacje pochodzą ze strony internetowej: https://www.parpa.pl/index.php/e-publikacje/category/5-uzaleznienie-od-alkoholu  - broszura pn. Jak nadmierne picie wpływa na funkcjonowanie rodziny.

ZAPROSZENIE

Uczniowie i nauczyciele Szkoły Podstawowej nr 3  im. Bohaterów Powstania Warszawskiego

oraz Liceum Ogólnokształcącego im. A. Mickiewicza w Piastowie zapraszają

do udziału w Grze Miejskiej

POZNAJ GRAJĄC, GRAJ POZNAJĄC!

Historia Piastowa w wydaniu plenerowym

II edycja

Weź udział w przygodzie, sprawdź znajomość Piastowa, wygraj nagrodę!

ZAREJESTRUJ SIĘ I WYSTARTUJ Z NAMI

3 maja 2022 r.

                Podczas gry będzie okazja, żeby w określonych punktach naszego miasta zdobyć informacje dotyczące historii naszego miasta.

                Zgłoszenia można przesyłać drogą elektroniczną: poznajgrajac@op.pl                                                          ewentualnie osobiście do p. Urszuli Zaorskiej lub p. Moniki Szuplewskiej w SP 3, przy Alei Tysiąclecia 5 w Piastowie, na załączonym formularzu do 24 kwietnia br.

W załączeniu:

• regulamin i formularz zgłoszeniowy

Bliska relacja to klucz do zrozumienia naszego dziecka – to jedyna możliwość do uzyskania zaproszenia do jego świata.  Podstawowym celem Kampanii „Odłącz się – Połącz się”  jest wskazanie rodzicom drogi, która prowadzi do zbudowania bezpiecznej relacji. Zachęcam Państwa do zapoznania się z poniższym artykułem w ramach Programu Realnie Odpowiedzialni oraz pobrania i korzystania z udostępnionej karty pracy , którą możecie Państwo wykonać wspólnie ze swoimi pociechami. Pedagog szkolny.

BEZPIECZNA RELACJA Z DZIECKIEM TO:

1. Rodzaj bycia ze sobą oparty na zaufaniu, otwartości i autentyczności.

2. „Miejsce” na wszystkie uczucia – i te przyjemne i te trudne. W bezpiecznej relacji wszystkie emocje są uznawane.

3. Aktywny czas z dzieckiem.

4. Dostępność emocjonalna dorosłego, czyli gotowość na otarcie łez, przytulasy i dobre słowo.

5. Słuchanie, żeby zrozumieć dziecko, a nie żeby na szybko mu odpowiedzieć.

6. Zgoda na to, że nasze dziecko może być niedoskonałe i na to, że my też nie zawsze postępujemy idealnie.

7. Prawo do popełniania błędów i uczenia się na nich.

8. To dbanie o własne granice – bo dbając o granice u siebie, uczymy dziecko jak ma szanować siebie i innych – ponieważ wszystkie zasady, regulaminy są niczym i nie działają, jeżeli nie ma bezpiecznej relacji.

Porozumiewanie bez Przemocy                            

- warsztaty profilaktyczne dla uczniów

Na przełomie października i grudnia oraz w marcu w roku szkolnym 2021/2022 realizowane były zajęcia profilaktyczne w formie warsztatowej oparte o metodę „Porozumienia bez Przemocy” autorstwa doktora psychologii klinicznej Marshalla B. Rosenberga

Dzięki uczestnictwu w warsztatach uczniowie zostali przygotowani do:

- zobaczenia perspektywy drugiej osoby,

- zmiany języka dominacji na język dialogu,

- radzenia sobie z aktami dyskryminacji,

- rozwiązywania konfliktów na zasadzie wygrany – wygrany,

- budowanie satysfakcjonujących relacji,

- wzmacnianie świadomości siebie swoich potrzeb i emocji,

- skutecznego dbania o swoje potrzeby z jednoczesnym zadbaniem o relacje z innymi,

- budowania grupy w oparciu o współpracę i poszanowanie różnorodności,

- komunikowania wspierającego relacje w sytuacjach trudnych.

Warsztaty prowadził mediator i trener komunikacji p. Joanna Gnaś. Właścicielka Stowarzyszenia Aktywni dla Stegien. Działa z pasją na rzecz tworzenia kultury, współpracy i zaufania.

                                                          Pedagodzy szkolni SP3: A.Więckowska i K.Dudek

PRAWDA CZY FAŁSZ? 

Oglądanie bajek przed snem pomaga dzieciom zasypiać                 FAŁSZ

Wręcz przeciwnie, dobrze jest zrezygnować z ekranów na 1h przed snem. Oglądanie bajek i granie w gry komputerowe bezpośrednio przed snem pogarsza jego jakość. Światło tabletów, telefonów spowalnia produkcje melatoniny (hormon snu).

Maluchy spędzają zbyt dużo czasu przed ekranami                      PRAWDA

64% dzieci do 6 roku życia w Polsce korzysta z urządzeń mobilnych, z tego 25% codziennie (raport 2015 "Korzystanie z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce") 70% dzieci w wieku przedszkolnym systematycznie korzysta z tabletów lub smartfonów (Millward Brown dla FDN, 2015). Co piąty uczeń korzysta ze smartfona nałogowo (Źródło : Fundacja dbam o mój zasięg). Specjaliści są zgodni - unikać ekranów do 2 roku życia. Dla dzieci od 3 do 5lat - 1h ekranów dziennie, dzieci od 6 do 12lat 2h ekranów dziennie. Przy czym oczywiście ważny jest też dobór odpowiednich treści ekranowych do wieku dziecka.

W większości domów są zasady korzystania z ekranów                    FAŁSZ

W ponad połowie domów nie ma żadnych zasad korzystania ze smartfonów (Źródło : Fundacja dbam o mój zasięg).

Rodzice dokładnie wiedzą co ich dzieci robią w sieci                         FAŁSZ

Co trzeci uczeń twierdzi, że rodzice nie wiedzą, co robi w internecie. Co czwarty nastolatek uważa, że nie mógłby liczyć na pomoc rodziców, gdyby napotkał w sieci coś niepokojącego (Źródło: Fundacja dbam o mój zasięg).

Używanie ekranów jako nagrody dla dziecka to super pomysł        FAŁSZ

Kary i nagrody podnoszą atrakcyjność ekranów. Sprawiają, że dziecko będzie do nich jeszcze bardziej przywiązane. Mimo to 49% rodziców stosuje urządzenie mobilne jako nagrodę (raport 2015 "Korzystanie z urządzeń mobilnych przez małe dzieci w Polsce").

Dobry moment na ekrany to czas posiłków                                          FAŁSZ

Urządzenia elektroniczne odwracają uwagę dziecka od tego co jest na jego talerzu. Maluch nie widzi jedzenia, nie wącha i nie czuje smaku - je automatycznie. Jedzenie bez ekranów pozwala wprowadzić dobre nawyki żywieniowe i wzmacniać więzi rodzinne.

Dzieci uczą się głównie przez obserwację dorosłych                    PRAWDA

W wychowaniu nie tyle istotne jest to co do dzieci mówimy , ale to w jaki sposób sami się zachowujemy. Jeżeli rodzice nieustannie spędzają czas w sieci, trudno jest oczekiwać, że dziecko będzie postępowało inaczej. Warto ustalić zasady ekranowe dla wszystkich członków rodziny.

Nie ma żadnych obaw kiedy dziecko jest same przed ekranem      FAŁSZ

Bycie przy dziecku podczas oglądania bajek oraz grania przez niego w gry komputerowe to ważny czynnik chroniący. Dorosły, który jest obok widzi w jakie treści zanurza się jego dziecko, może je komentować, tłumaczyć i wyjaśniać.

Ekrany     pomagają     dzieciom      w    ich       rozwoju     poznawczym

  PRAWDA I FAŁSZ

Małe dzieci (do 3 roku życia) do rozwoju potrzebują interakcji, bezpiecznych relacji, zabawy i doświadczania świata wszystkimi zmysłami. Obcowanie z ekranami w tym czasie jest zbędne. U starszych dzieci, używane z umiarem i w odpowiedni sposób mogą być świetnym narzędziem edukacyjnym. Oczywiście pamiętajmy o czasie ekranowym, i o tym by towarzyszyć dziecku i wybierać odpowiednie treści dostosowane do wieku. Nic natomiast nie zastąpi dobrej gry planszowej, wspólnego czytania książki czy rodzinnej zabawy.

Nie   powinno   zostawiać    się  telewizji   w   tle, nawet jeśli dziecko jej

już    nie     ogląda     PRAWDA

Telewizja w tle może negatywnie wpływać na koncentrację. Kiedy dziecko układa puzzle, rysuje, bawi się - nie włączaj ekranów w jego obecności - to niepotrzebnie rozprasza uwagę.

Ekrany mogą być szkodliwe dla zdrowia                                         PRAWDA

Długie godziny przed ekranem - a co za tym idzie - brak ruchu, może prowadzić do otyłości, wad postawy, zaburzeń snu, zaburzeń emocjonalnych i społecznych. Mogą pojawić się też problemy z koncentracją oraz opóźnienie rozwoju mowy.